توسن معروف است به اينکه هرچند وقت يک‌بار يک چيز جديد رو مي‌کند که همه را شگفت‌زده مي‌کند. چند وقتي بود که خبري از اين شرکت نبود و در سکوت خبري به سر مي‌برد طوري که اين فکر به ذهن خطور مي‌کرد که احتمالاً توسن استراتژي‌هايش را تغيير داده و احتمالاً سرگرم سروسامان دادن به اين استراتژي‌هاي جديد هست. هرچند که ظاهراً استراتژي‌هايي مثل فعاليت‌هاي بين‌المللي به‌شدت در توسن جدي شده، اما باخبر شديم که توسن يک برنامه جديد براي ميدان دادن به جوانان نوآور و خلاق دارد؛ چيزي که توسني‌ها از آن به‌عنوان «توسن بوم» ياد مي‌کنند و قرار است به‌زودي يک هکاتون با عنوان «چالش نوآوري توسن» برگزار کنند. خيلي ساده بخواهم بگويم چالش نوآوري توسن اولين دوره ماراتن برنامه‌نويسي بر پايه‌ي سرويس‌هاي بانکي در ايران است که دسترسي کامل به سرويس‌هاي بانکداري الکترونيکي را به توسعه‌دهندگان مي‌دهد تا در يک فضاي واقعي ايده‌هايشان را عملي کنند. براي اينکه بفهميم توسن بوم دقيقاً چيست و قرار است چه‌کار بکند، به سراغ همايون محبوبي مدير اجرايي توسن بوم رفتيم تا ببينيم قضيه از چه قرار است.
او کارشناسي ارشد فناوري اطلاعات با گرايش توليد نرم‌افزار است. بيش از ? سال سابقه فعاليت در شرکت توسعه سامانه‌هاي نرم‌افزاري نگين دارد و اکنون به‌عنوان سرپرست توليد شرکت توسن فعاليت مي‌کند؛ اما در اين گفت‌وگو او به‌عنوان مدير اجرايي توسن بوم وقتش را در اختيار ما مي‌گذارد.
همراهي با سيل تغييرات
محبوبي در ابتدا به چيستي توسن بوم اشاره مي‌کند و مي‌گويد: «توسن بوم يک رويکرد جديد است که توسن براي حل يک سري معضلات سيستم بانکي و رويارويي با تغييرات متناوب و مکرري که در حوزه‌هاي کسب‌وکار و تکنولوژي پيش مي‌آيد، شروع کرده است.
اگر ما سازمان بزرگي مانند بانک را در نظر بگيريم اولين مسئله‌اش در دنياي ديجيتال و عصر جديد، مسئله نوآوري است. مشخصاً از درون بانک و يک سازمان بزرگ نمي‌توان اين مسئله نوآوري را حل کرد بلکه بايد از بيرون و با نگاه باز حل شود که بحث‌هاي Open Innovation، Open API و Open Data و در حوزه بانکي Open Banking را پيش مي‌کشد. درواقع اين نگاه باز است که مسئله نوآوري را براي بانک‌ها حل مي‌کند. بانک مي‌خواهد که در زندگي روزمره مردم تأثير زيادي بگذارد و اثراتش مشهود باشد و حتي روزبهروز اين اثرات بيشتر شود؛ اين کار با کمک سرويس‌هاي بانکداري الکترونيک و با داشتن نگاه باز و نوآوري اتفاق ميفتد.
بنابراين ما در توسن بوم اين عارضه را ديديم و مي‌خواهيم يک رويکرد جديد در کشور ايجاد کنيم که از طريق برون‌سپاري محصولات بانکداري الکترونيک و محصولات غير بانکي که درجايي نياز به سرويس بانکي دارند، اين مسائل حل شود. نگاه ما فقط به محصولات بانکي نيست، بلکه محصولات مالي و طيف وسيعي از نرم‌افزارهايي که مي‌توان در محيط بانک توليد و اجرا کرد، مدنظر ماست.»
توسن بوم يک اکوسيستم است
مدير اجرايي توسن بوم در ادامه با اشاره به اينکه آن‌ها در حال ايجاد يک اکوسيستم هستند، مي‌گويد: «اکوسيستمي از «بانک‌ها»، «توسن»، «توسعه‌دهندگان» و «مشتريان بانک‌ها» که همه در اين اکوسيستم سود مي‌برند و اين اتفاق از طريق فرآيندها و مدل‌هاي کسب‌وکاري کاملاً جديد اتفاق مي‌افتد.
از نگاه بانک اگر ببينيم، مسئله نوآوري و يا مسئله بهبود Time to Market محصولات جديد حل خواهد شد. بانک‌ها براي اينکه محصول جديد خود را به مشتريان ارائه کنند، زمان زيادي صرف مي‌کنند و بهاي زيادي مي‌دهند. درصورتي‌که در اين اکوسيستم در زمان و هزينه‌شان صرفه‌جويي زيادي مي‌کنند و در پي آن تعداد مشتريان آن‌ها زياد خواهد شد و رضايتمندي مشتريان هم بيشتر مي‌شود.
از طرف ديگر توسن را داريم که با توجه به سابقه‌اي که در عرصه راه‌حل‌هاي بانکي دارد، اين رابطه را تسهيل مي‌کند و با توجه به اشراف فني و مهندسي که دارد، از بعد امنيت و تکميل بودن مدل کسب‌وکار و يکپارچگي و ديگر جنبه‌هاي عملکردي و غيرعملکردي وارد اين اکوسيستم مي‌شود.
در ضلع ديگر توسعه‌دهندگان و استارتاپ‌ها قرار دارند. توسعه‌دهندگان زيادي هستند که ايده‌هاي نوآورانه‌اي دارند و با توجه به اشرافي که در حوزه فني خودشان دارند فقط به يک بستر احتياج دارند تا بتوانند کسب‌وکارشان را اجرايي کنند و ايده‌شان را به عمل برسانند.
چهارمين عضو اين اکوسيستم هم مشتريان بانک‌ها هستند. مي‌خواهيم که مشتريان حس بهتري از محصولات و خدمات بانکي داشته باشند و اين برنامه‌ها و نرم‌افزارها هرچقدر جامع‌تر، کاربردي‌تر و کامل‌تر باشند و جنبه‌هاي بيشتري از نياز مشتريان را پوشش دهند، قطعاً مشتريان حس بهتري از بانک و ابزارهاي هوشمند پيدا مي‌کنند.»
بستر توسن بوم طوري چيده شده است که اين نوآوري‌ها و خلاقيت‌ها به ثمر بنشينند. اين ميان هم خود توسعه‌دهندگان نفع مي‌برند، هم توسن و هم بانک و هم مشتريان.
بانک عنصر اصلي در دنياي ديجيتال است
به گفته محبوبي مشتريان روزبهروز سختگيري بيشتري در سليقه‌شان به خرج مي‌دهند. امروز ارتقا سخت‌افزاري و نرم‌افزاري زيادي در ابزارهاي هوشمند مي‌بينيم؛ توان پردازشي مرتباً بيشتر و تجربه کاربري هم هر روز بهتر مي‌شود. مشتريان الآن انتظار دارند که بانک همگام با اين‌ها حرکت کند و ابزارهايي را به آن‌ها ارائه کند تا سريع‌تر و راحت‌تر کارهايشان را انجام دهند. محبوبي در اين خصوص مي‌گويد: «نگاه کنيد، ما سيستم‌عامل‌هاي متعددي فقط براي موبايل‌ها داريم؛ خب طبيعي است که بانک نمي‌تواند به همه اين‌ها در زمان مناسبي سرويس دهد. درواقع ما از چهار بعد اين مسئله را در توسن بوم ديده‌ايم و مي‌خواهيم اين اکوسيستم را جوري بچينيم که همه اين ابعاد سود کنند و درنهايت جامعه با سرعت بيشتري به سمت ديجيتال شدن پيش برود. در اين ميان هم بانک‌ها و محصولات مبتني بر بانکداري، عنصر اصلي در دنياي ديجيتال هستند و اين امکان در توسن بوم به وجود مي‌آيد که نقش اصلي خودشان را ايفا کنند.»
توسن بوم از کجا مي‌آيد؟
در بين صحبت‌هايش کنجکاو مي‌شويم که بدانيم نام «توسن بوم» از کجا آمده است. او مي‌گويد: «توسن بوم يک زيست‌بوم فناوري در حوزه اپليکيشن‌هاي مالي و بانکي است. «بوم» نشان‌دهنده همان اکوسيستم و آن بستري است که توسط توسن براي توسعه بانکداري الکترونيک استفاده مي‌شود.»
توسن بوم بستري براي ايجاد محصولات واقعي و کاربردي
با توجه به اينکه اين روزها استارتاپ ويکندهاي زيادي در حوزه‌هاي مختلف برگزار مي‌شود، ممکن است فکرها به آن سمت کشيده شود که توسن بوم هم يک استارتاپ ويکند است. از مدير اجرايي توسن بوم مي‌خواهيم که به تفاوت توسن بوم با اتفاق‌هايي مانند استارتاپ ويکندها و موارد مشابه آن‌ها اشاره کند.
محبوبي در پاسخ اين سؤال مي‌گويد: «اين يک هکاتون (Hackathon) است. هکاتون مخفف هک و ماراتون است که درواقع يک ماراتون و تلاشي براي توليد يک نرم‌افزار و محصول است. براي توضيح بيشتر بايد بگويم رويدادي است که برنامه‌نويسان، مديران، گرافيست‌ها و فعالان کسب‌وکار در حوزه‌اي براي هدف توليد و توسعه نرم‌افزار دورهم جمع مي‌شوند. در اينجا ديگر بحث ايده مطرح نيست، بلکه بحث توسعه محصولي است که در يک دوره سه‌روزه ايجاد شود. ما API سرويس‌هاي بانکي را در اختيار اين افراد قرار مي‌دهيم و توسعه‌دهندگان و ايده پردازان با آن کار مي‌کنند. درنتيجه اپليکيشن‌هايشان محلي و انتزاعي نيست. رويکرد ما رويکرد حل مشکل است، هم براي بانک و هم براي مشتريان؛ بنابراين اين کار يک کار عملي، کاربردي و نتيجه گراست به‌طوري‌که اين محصولات به‌سرعت به حوزه بهره‌برداري برسند. جزئيات سرويس‌هايي که ارائه مي‌دهيم هم در سايت توسن بوم وجود دارد تا کساني که مي‌خواهند شرکت کنند با سرويس‌هايي که در اختيارشان قرار خواهد گرفت آشنا شده و ايده‌هايشان را مبتني بر اين سرويس‌ها مطرح کنند.»
اولين ماراتون برنامه‌نويسي مبتني بر سرويس‌هاي بانکي
از چيستي توسن بوم و فلسفه وجودي‌اش که مي‌گذريم، محبوبي خبر برگزاري اولين ماراتون برنامه‌نويسي مبتني بر سرويس‌هاي بانکي را مي‌دهد و مي‌گويد: «قرار است در ?? و ?? و ?? آبان ماه اولين ماراتون برنامه‌نويسي را مبتني بر سرويس‌هاي بانکي با همکاري دانشگاه اميرکبير برگزار کنيم. وب‌سايتي برايش طراحي کرديم به آدرس tosanboom.ir تا علاقه‌مندان و نخبگان بتوانند در آنجا ثبت‌نام کنند و ايده‌هايشان را مطرح کنند. ايده‌هايشان بررسي مي‌شود. در پايان دوره ثبت‌نام، ?? تيم انتخاب مي‌شود و بعدازآن جزئيات API توسن را در اختيارشان قرار مي‌دهيم تا با سرويس‌ها کاملاً آشنا شوند و در روزهاي ?? و ?? و ?? آبان ماه در يک فضاي جذاب و پويا و با استفاده از مربيان توسني و خارج توسني در کنار هم ايده‌هايشان را به مرحله پياده‌سازي برسانند. ما کمک خواهيم کرد تا از نظر فني، کسب‌وکار، تکنولوژي و نحوه ارتباط‌گيري با سرويس‌ها، مسائلشان حل شود و نهايتاً آن ?? تيم بعد از توليد اپليکيشن خود، به مرحله داوري مي‌روند و ? تيم با توجه به ايده، نتيجه گرايي، کيفيت و مسائل فني برنده خواهند شد. جزئيات بيشتر در سايت موجود است. ما مايل هستيم که با آن ?? تيم راه يافته به هکاتون و ساير تيم‌هايي که موفق به حضور نشدند نيز همچنان تعاملمان پابرجا باشد. آن‌ها هم مي‌توانند با توسن بوم کار کنند و ايده‌هايشان را تکميل کنند و در App Store توسن بوم قرار دهند. ما مي‌خواهيم توسن بوم يک App Store بانکي شود که توسعه‌دهنده‌ها و تيم‌ها به‌مرور و با رعايت قوانين بوم آن را توسعه دهند و مشتريان بانک‌ها از طريق اين فروشگاه اپليکيشن‌ها را ببينند و بسته به نياز خودشان از آن استفاده کنند؛ بنابراين ما همکاري خود را با تيم‌ها قطع نخواهيم کرد.»
حضور در اين ماراتون هيچ هزينه‌اي براي شرکت‌کنندگان ندارد و در کنار مزيت‌هاي کسب‌وکاري که براي شرکت‌کنندگان دارد، براي جذابيت بيشتر جوايزي نيز در نظر گرفته شده است. همچنين هيچ محدوديتي براي ورود به اين ماراتون وجود ندارد و افراد مي‌توانند تيم تشکيل دهند و ايده‌شان را ثبت کنند تا ايده‌هايشان در فرآيندي عادلانه موردبررسي قرار بگيرد؛ چراکه هدف از اين ماراتون جذب ايده‌هاي خلاق و نوآورانه و حمايت از آن‌ها براي ورود به سيستم بانکي کشور است.
جايگاه دانشگاه‌ها در توسن بوم
در ادامه از محبوبي در خصوص جايگاه دانشگاه اميرکبير در توسن بوم مي‌پرسيم؛ او مي‌گويد: «دانشکده مهندسي کامپيوتر دانشگاه اميرکبير يکي از دانشکده‌هاي مطرح و پربازده در حوزه نرم‌افزار و فناوري اطلاعات است و عملکردهاي خيلي خوبي هم داشته است. اين همکاري را با دانشگاه شروع کرديم چون اعتقاد داريم که خيلي از ايده‌هاي نوآورانه در محيط دانشگاهي است و جوان‌هاي مستعد زيادي وجود دارند و اين دانشکده به همراه دانشکده‌هاي کامپيوتر دانشگاه‌هاي تهران و ديگر شهرها مي‌توانند زمينه خوبي فراهم کنند تا بچه‌هاي برنامه‌نويس بيايند و در چالش نوآوري توسن شرکت کنند. همچنين دانشگاه اميرکبير امکانات خوبي براي محل برگزاري در اختيار ما قرار مي‌دهد تا يک فضاي آکادميک با فضاي کسب‌وکار ترکيب شود و خروجي قابل‌اجرا و نوآورانه‌اي به وجود آيد.»
بانک‌ها ضلع اصلي توسن بوم هستند
مدير اجرايي توسن بوم در پايان در پاسخ به اين سؤال که آيا بانک‌ها هم حضور مستقيم در اين رويداد دارند يا خير، گفت: «بانک‌ها يکي از ذي‌نفعان اصلي اين اکوسيستم هستند و قطعاً بايد حضور داشته باشند و ما به‌تازگي تبليغات را شروع کرديم و يکي از اهداف اصلي‌مان، بانک‌ها هستند چراکه اين کار نهايتاً بايد در بستر بانک انجام شود. ما بسيار علاقه‌منديم که با تمام بانک‌هاي کشور کار کنيم. اگر يکي از اين عناصر اصلي در اين چرخه جايشان خالي باشد کل اکوسيستم به هم مي‌ريزد؛ بنابراين نقش مهمي خواهند داشت.»
